جوانی که با زمان از دست رفت
۱. فردریک؛ نماینده‌ی یک نسل بی‌سرانجام
فردریک مورو، جوانی با آرزوهای بزرگ، به پاریس می‌آید تا همزمان تحصیل کند و به عشقش، مادام آرنو، نزدیک شود. او نماینده‌ی نسلی است که امید به پیشرفت دارد اما در عمل، دچار بلاتکلیفی و بی‌عملی می‌شود. تلاش‌هایش برای عشق و موفقیت، در فضای پرآشوب اجتماعی و سیاسی، به بن‌بست می‌رسد. هیچ‌یک از اهدافش به ثمر نمی‌نشیند. او درگیر تجمل، رابطه‌های پوچ و رؤیاهای بی‌سرانجام است. در پایان، چیزی جز حسرت برایش باقی نمی‌ماند.

۲. فریب بورژوازی و سقوط اخلاقی
فردریک خیلی زود در دام دنیای سطحی بورژوازی می‌افتد. از آرمان‌های اولیه‌اش فاصله می‌گیرد و وارد مناسباتی می‌شود که در آن پول، موقعیت و ظاهر، حرف اول را می‌زند. او با زنان مختلف وارد رابطه می‌شود، بی‌آنکه عشقی واقعی را تجربه کند. فلوبر، از طریق این تصویر، بورژوازی فرانسه را بی‌ریشه و بی‌اخلاق معرفی می‌کند. سقوط فردریک، بازتابی از زوال اخلاقی جامعه است. رمان، نقدی گزنده به طبقه‌ای‌ست که تنها به منافع خود فکر می‌کند.

۳. عشق؛ اسطوره‌ای شکست‌خورده
عشق، برای فردریک بیشتر یک خیال زیباشناختی است تا تجربه‌ای واقعی. او مادام آرنو را در ذهن خود تقدیس می‌کند، اما هرگز نمی‌تواند با او رابطه‌ای حقیقی برقرار کند. این عشق، بیشتر یک پناهگاه ذهنی است تا امری انسانی و ملموس. تمام روابط دیگر او نیز سرد، تجاری یا سطحی هستند. فلوبر، عشق را همچون ایده‌ای محو و دور از دسترس ترسیم می‌کند. رمان می‌پرسد: آیا واقعاً عاشق می‌شویم یا درگیر تصویری خیالی از عشق هستیم؟

۴. آینه‌ای از شکست سیاسی نسل جوان
در جریان انقلاب ۱۸۴۸، فردریک و اطرافیانش دچار نوعی شیدایی سیاسی می‌شوند. اما هیچ‌کدام درک عمیقی از سیاست ندارند و بیشتر منفعت‌طلبی را دنبال می‌کنند. انقلاب در رمان، نه فرصتی برای تغییر، بلکه نمایشی پوچ و بی‌ثمر است. شور انقلابی، خیلی زود جایش را به بی‌تفاوتی می‌دهد. فردریک نیز خیلی زود از فضای سیاسی فاصله می‌گیرد. این امر، ضعف نسل او در تعهد و ریشه‌دار بودن را نمایان می‌کند.

۵. زبان و سبک؛ شفاف، توصیفی و بی‌رحم
فلوبر با نثری دقیق، روایتی بی‌پرده و گاه بی‌رحم از زندگی فردریک ارائه می‌دهد. او از آرمان‌گرایی رایج رمانتیسم فاصله گرفته و با دقتی رئالیستی، شخصیت‌ها و محیط را به تصویر می‌کشد. زبان فلوبر، توصیفی و گاه سرد است. اما همین سردی، نمایانگر تلخی واقعیت‌هایی‌ست که او روایت می‌کند. سبک او بیش از آنکه همدلانه باشد، تحلیل‌گرانه و انتقادی‌ست.

۶. حسرت نهایی؛ غروب رویاها
در دیدار پایانی فردریک و مادام آرنو، حقیقت به‌روشنی آشکار می‌شود: هیچ‌کدام از آنچه در ذهن داشتند، به وقوع نپیوسته است. آنچه باقی مانده، تنها یادهایی مبهم از «آنچه می‌توانست باشد» است. فردریک درمی‌یابد که همه‌چیز از دست رفته است: عشق، جوانی، آرمان‌ها. این پایان، ترکیبی است از تلخی و پذیرش. فلوبر، در این واپسین صحنه، سقوط یک نسل را با زبانی شاعرانه تصویر می‌کند.